Niegodność dziedziczenia: ważne zmiany

Niegodność dziedziczenia to instytucja prawa spadkowego, która stanowi reakcję na niezgodne z porządkiem prawnym zachowania osób otrzymujących ze spadku korzyści. Inaczej mówiąc, przepisy pozwalają na to, aby sąd wyłączył niegodnego spadkobiercę od dziedziczenia.

W ostatnim czasie doszło do ważnych zmian, jeśli chodzi o instytucję niegodności dziedziczenia. Z dniem 15 listopada 2023 r. wprowadzono dwie nowe przesłanki, które umożliwiają stwierdzenie niegodności dziedziczenia. Są to:

  • uporczywe uchylanie się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową.
  • uporczywe uchylanie się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.

Za uporczywe uważa się działanie o charakterze długotrwałym, powtarzalnym, nacechowanym złą wolą i nieustępliwością. Pojęcie to służy podkreśleniu intensywności wymienionych nagannych zachowań.

Pierwsza przesłanka pozwala na uznanie za niegodną dziedziczenia osobę, która za życia spadkodawcy nie łożyła na niego alimentów. Jest to przecież obowiązek rodzinny o podstawowym charakterze.

Druga przesłana polega na uchylaniu się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą.

Należy dodać, że to zawsze sąd orzeka o niegodności dziedziczenia. Oznacza to, że spadkobierca uznany za niegodnego zostaje wyłączony od dziedziczenia tak, jakby nie istniał w chwili śmierci spadkodawcy. Poza tym traci on uprawnienie do uzyskania zachowku. Dodać trzeba, że trzeba rozróżniać niegodność dziedziczenia od wydziedziczenia.

Niegodność dziedziczenia: adwokat doradza

Przede wszystkim to sąd po przeprowadzeniu postępowania decyduje o niegodności dziedziczenia. Oznacza to konieczność złożenia odpowiedniego pozwu. Do pozwu należy dołączyć właściwe wnioski dowodowe. Bez tego nie ma szans na powodzenie sprawy sądowej.

W tego typu sprawach najlepszym rozwiązaniem jest umówienie się z doświadczonym adwokatem na poradę prawną. Podczas spotkania w kancelarii adwokackiej w Opolu można omówić wszystkie aspekty sprawy. Bardzo ważne jest przecież dobranie optymalnych rozwiązań prawnych, które pozwolą na skuteczne uznanie niegodności dziedziczenia.

Rozwód – jak znaleźć dobrego prawnika?

Rozwód — jak znaleźć dobrego prawnika? Na takie pytanie nie ma łatwej oraz jednoznacznej odpowiedzi.

Pamiętać trzeba, że rozwód to trudny czas w życiu każdego człowieka. Emocje mogą sięgać zenitu, a przyszłość wydaje się bardzo niepewna. W takich chwilach wsparcie doświadczonego adwokata jest wręcz nieocenione. Jak jednak znaleźć specjalistę, który najlepiej odpowie na wszystkie problemy związane z postępowaniem w sprawie o rozwód.

Przed rozpoczęciem sprawy rozwodowej warto dokładnie przemyśleć swoją sytuację prawną oraz życiową. Mogę podpowiedzieć kilka kwestii do namysłu:

  • Czy masz jasno określone oczekiwania co do wyników postępowania w sprawie o rozwód?
  • Czy są dzieci, których opieka musi być ustalona?
  • Co z alimentami na rzecz dzieci?

Przy czym sprawy rozwodowe są bardzo specyficzne. Dotyczą nie tylko obecnej sytuacji życiowej, ale też wywierają skutek na przyszłość.

Można zatem stwierdzić, że na pytanie: „Rozwód — jak znaleźć dobrego prawnika?” można odpowiedzieć jednoznacznie — wybierając adwokata z rekomendacjami i pozytywnymi opiniami klientów.

Taka weryfikacja jest bardzo prosta. W moim przypadku wystarczy wejść na stronę wyszukiwarki Google i wpisać w pole wyszukiwania: adwokat roman gładysz opinie. W prawej dolnej części ekranu pokażą się ostatnie opinie o mnie jako adwokacie.

Jak wybrać dobrego adwokata w Opolu?

Nie tylko opinie od klientów są ważne. W moim przekonaniu można zwrócić uwagę na to, że od ponad dziesięciu lat prowadzę kancelarię adwokacką. Specjalizuję się w prowadzeniu trudnych spraw rodzinnych, a więc i spraw rozwodowych.

Proponuję rozpocząć współpracę w sprawie o rozwód od umówienia się na poradę prawną. Podczas wizyty w mojej kancelarii adwokackiej w Opolu jestem w stanie zaproponować efektywne rozwiązanie sprawy rozwodowej. Przy czym podstawą mojej pracy w takiej sprawie jest umowa, której treść określa zakres świadczonej pomocy prawnej oraz wysokość honorarium.

Następnym krokiem jest przygotowanie pozwu w sprawie rozwodowej. Do pozwu należy dołączyć odpowiednie dowody, aby osiągnąć zakładany cel. Bez odpowiedniego przygotowania nie ma szans na sukces w postępowaniu przed sądem. Trzeba tu dodać, że sprawy rozwodowe rozpoznają sądy okręgowe. Orzekają w nich doświadczeni i zazwyczaj wymagający sędziowie.

Odpowiedź na pismo z kancelarii adwokackiej

Odpowiedź na pismo z kancelarii adwokackiej może być ważnym dokumentem w Twojej sprawie. Nie ważne, czy chodzi tu o sprawę spadkową, rodzinną, czy też majątkową. Być może takie pismo otrzymasz w sprawie biznesowej.

Przede wszystkim warto takie pismo odebrać, otworzyć kopertę i je spokojnie przeczytać. Nie ma nic gorszego niż unikanie odbierania pism, czy też doprowadzanie do ich zwrotu nadawcy. Można zanotować też datę odebrania tej korespondencji. To może mieć znaczenie.

Myślę, że najpierw należy dokładnie przeczytać otrzymane pismo. Jest przecież szansa, że zostało napisane jasnym i przejrzystym językiem. Warto też zachować ewentualne załączniki do pisma. Wśród nich może być pełnomocnictwo.

Odpowiedź na pismo z kancelarii adwokackiej: Co warto wiedzieć?

Następnie trzeba sprawdzić, czy na otrzymane pismo należy odpowiedzieć. Jeśli tak, to jaki jest termin udzielenia odpowiedzi. Przygotuj odpowiedni czas na rzetelne sporządzenie odpowiedzi na pismo z kancelarii adwokackiej.

Następne kroki mogą być nieco trudniejsze. Zależy to przede wszystkim od tego, o co chodzi w tej sprawie. Wzory z Internetu mogą nie wystarczyć.

W odpowiedzi można zacząć od tego, że otrzymałeś pismo i przedstawiasz swoje stanowisko. Jeśli to konieczne odpowiedz na każdy zarzut lub żądanie zawarte w piśmie. Wyjaśnij swoje stanowisko i przedstaw argumenty. Na zakończenie podsumuj swoją odpowiedź i wyraź gotowość do dalszej komunikacji.

Zwracam uwagę na wszelkie pisma wzywające do zapłaty. Odpowiadając na nie, trzeba uważać, żeby przypadkiem nie uznać długu. Poza tym pamiętać trzeba, że strona przeciwna może wykorzystać udzieloną odpowiedź w przyszłym postępowaniu sądowym.

Myślę, że dobrym pomysłem jest powierzenie przygotowania odpowiedzi na pismo z kancelarii adwokackiej właśnie adwokatowi. Tylko praktyk może znać różne sztuczki zawarte w treści takich pism, odróżnić zwroty grzecznościowe od istoty problemu.

Polecam zatem nawiązanie kontaktu z adwokatem Romanem Gładyszem, który prowadzi indywidualną kancelarię na terenie Opola. Przemawia za tym jego doświadczenie oraz wiedza w prowadzeniu różnego rodzajów sporów sądowych. Na spotkaniu w kancelarii adwokackiej w Opolu można wspólnie przygotować odpowiedź na każde pismo.

Wpłata na konto

Wpłata na konto to ostatnio modny temat. Ma to związek z wprowadzeniem przez jeden z banków nowego rozwiązania. Wpłatomat przy wpłacie na konto wymaga podania źródła, z którego pochodzi gotówka.

Czy faktycznie jest podstawa do tego, aby bank domagał się podania takich wiadomości? Czy mamy obowiązek ujawniania źródła pochodzenia gotówki przy wpłacie na konto?

Zacząć trzeba od tego, że w bankach nie ma kont. Są za to rachunki rozliczeniowe. W każdym razie szczegóły dotyczące zasad prowadzenia rachunku bankowego określa umowa oraz regulamin prowadzenia rachunku.

Z przepisów prawa bankowego wynika, że bank jest zobowiązany do przyjmowania wpłat gotówkowych na rachunki bankowe. Poza tym bank jest zobligowany do tego, aby przeciwdziałać wykorzystywaniu swojej działalności dla celów mających związek z przestępstwami. Do tych regulacji należy dodać obowiązki, które wynikają z przepisów, których celem jest przeciwdziałanie praniu pieniędzy.

Bank (a także operator wpłatomatu) są instytucjami obowiązanymi. Do ich obowiązków należy przykładowo:

  • identyfikacja klienta oraz weryfikacja jego tożsamości.
  • bieżące monitorowanie stosunków gospodarczych klienta, w tym: analiza transakcji przeprowadzanych w ramach stosunków gospodarczych; badanie źródła pochodzenia wartości majątkowych będących w dyspozycji klienta – w przypadkach uzasadnionych okolicznościami.

Z tych dość skomplikowanych przepisów wynika kilka faktów.

Przede wszystkim bank powinien na bieżąco dokonywać analizy transakcji dokonywanych przez klienta. Tylko w przypadkach uzasadnionych okolicznościami można domagać się informacji o transakcji od samego klienta. Jako przykład można podać sytuację, kiedy realizowana jest transakcja o dużej wartości, a poprzednie transakcje były na znacznie niższym poziomie. Dodatkowo bank na podstawie dotychczasowego przebiegu współpracy z klientem nie może ustalić źródeł pochodzenia jego środków finansowych.

Wpłata na konto może zatem podlegać analizie przez bank.

Zajrzałem do umowy oraz regulaminu, który dotyczy mojego rachunku bankowego. Tylko w jednym miejscu bank posługuje się określeniem tytuł wpłaty. Dotyczy to opisu prawidłowych zleceń płatniczych, a więc i wpłaty gotówkowej.

Natomiast przykładowy bank wymaga określenia, czy gotówka wpłacana na rachunek pochodzi z:

  • utargu z działalności gospodarczej.
  • wynagrodzenia za pracę.
  • sprzedaży nieruchomości.
  • darowizny.
  • spadku.
  • kredytu.
  • pożyczki.
  • oszczędności.
  • inne.

Tak na prawdę to większość tych zdarzeń, które powodują niejako powstanie gotówki można dość łatwo odtworzyć. Część z tych zdarzeń także podlega ocenie przez inne instytucje obowiązane. Na przykład notariusz rejestruje każdą transakcję sprzedaży nieruchomości.

W każdym razie nie można z góry zakładać, że klient, wpłacając gotówkę, dokonuje podejrzanej transakcji. Banki i tak stosują automatyczne mechanizmy weryfikacji transakcji. W moim przekonaniu nie ma potrzeby, aby klient przed dokonaniem każdej wpłaty gotówkowej z góry określał źródło pochodzenia pieniędzy. Możliwe to jest, gdy stanowi o tym umowa o prowadzenie rachunku, czy też regulamin jego prowadzenia. W przeciwnym wypadku takiego obowiązku nie ma.

Spór z bankiem można próbować rozwiązać przed arbitrem bankowym. W bardziej skomplikowanych sprawach można skorzystać z pomocy pełnomocnika, który ma odpowiednią wiedzę oraz doświadczenie. W tym celu najlepszym wyjściem jest nawiązanie kontaktu z adwokatem.

Jak ustanowić służebność przesyłu?

Jak ustanowić służebność przesyłu? Tylko co to jest w ogóle? Same trudne słowa.

Trzeba zacząć od początku. Dziedziczymy po dziadku kawałek pola na wsi. Czasem dostajemy od wujka nieruchomość za miastem. Może też szczęśliwie kupiliśmy ziemię pod lasem. W każdym razie na naszej nieruchomości stoi słup albo pod ziemią biegnie rurociąg. A myśmy chcieli sobie basen wykopać, postawić domek z ładnym ogrodzeniem. Co wtedy można zrobić?

Nie ma innej opcji. Trzeba koniecznie zająć się tą sprawą.

Istnieją przedsiębiorcy, którzy zajmują się dostarczaniem różnego rodzaju energii. Taką energią może być prąd, gaz, woda, czy też ropa. Może to też być sygnał telefoniczny. W tym celu tacy przedsiębiorcy budują różnego rodzaju urządzenia. Są nimi na przykład wodociągi, rurociągi, czy też linie energetyczne. Bez takich urządzeń nie da się tej energii przesyłać.

Służebność przesyłu pozwala na to, aby przedsiębiorca, który zajmuje się przesyłaniem różnego rodzajów mediów, mógł w pewnym ograniczonym zakresie korzystać z cudzej nieruchomości.

Służebność przesyłu można ustanowić na podstawie umowy albo orzeczenia sądu.

W praktyce trudno zawrzeć umowę o ustanowieniu tego rodzaju służebności. Trzeba zatem przygotować odpowiedni wniosek do sądu. Sądem tym może być Sąd Rejonowy w Opolu, gdy nieruchomość położona jest w okręgu tego sądu.

Można zastanowić się, czy nie skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika. Zwłaszcza że sprawy dotyczące nieruchomością wymagają wiedzy oraz praktyki. W tym celu należy umówić się na wizytę w kancelarii adwokackiej na terenie Opola. Można wtedy dowiedzieć się, że poza służebnością można od przedsiębiorcy uzyskać odpowiednie wynagrodzenie, a może nawet odszkodowanie.

Odszkodowanie za wypadek przy pracy

Odszkodowanie za wypadek przy pracy to nie tylko jednorazowe odszkodowanie z ZUS-u. Najpierw jest szok, ból i cierpienie. Dobrze, żeby jednak spisać protokół powypadkowy. Trzeba zadbać o swoje zdrowie. Leczenie to podstawa. Dopiero potem przychodzi czas na refleksję. Czy poza odszkodowaniem z ZUS-u można uzyskać coś więcej? Oczywiście, że tak. Nie miałam umowy o pracę – czy to jest problem? Z tym też można coś zrobić. Nie ma spraw beznadziejnych.

Z praktyki sądowej. Dekarz pracował na wysokości 7 metrów. Nagle elementy dachu łamią się. Pracownik spadł i doznał poważnych obrażeń. Dopiero sąd przyznał odszkodowanie za leczenie oraz doznane cierpienia. Drugi przykład to, że w cegielni maszyna uszkodziła pracownikowi rękę. Stłuczenie lewej kończyny to według ZUS-u 1 procent długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Odszkodowanie wypadkowe to całe 704 zł. Czy takie pieniądze cokolwiek rekompensują? Na to pytanie trzeba sobie odpowiedzieć samemu. Ja uważam, że można domagać się od pracodawcy większego odszkodowania.

Przede wszystkim, w razie wypadku przy pracy pracownik może domagać się zapłaty odszkodowania od pracodawcy. Trzeba jednak udowodnić, że doszło do stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Bez tego nie ma szans na wygranie sprawy. Na wysokość odszkodowania ma wpływ wysokość uzyskanego z ZUS-u jednorazowego świadczenia wypadkowego.

Odszkodowanie za wypadek przy pracy jest niezależne od świadczeń z ZUS-u.

Do prowadzenia sprawy o odszkodowanie trzeba się odpowiednio przygotować. Przede wszystkim należy zebrać dokumenty związane z wypadkiem przy pracę. Brak takich dokumentów nie przekreśla szans na uzyskanie odszkodowania. Do tego trzeba opracować dowody dotyczące wysokości odszkodowania oraz ewentualnego zadośćuczynienia. Moje wieloletnie doświadczenie sądowe pozwala mi na prowadzenie spraw z bardzo dobrym rezultatem dla pracownika. Najpierw jednak trzeba umówić się na wizytę w kancelarii adwokackiej w Opolu. W przyjaznej atmosferze, ale też z zachowaniem tajemnicy adwokackiej możemy razem rozpocząć skuteczną walkę o jak najwyższe odszkodowanie. To jest Twoja szansa. Trzeba to przemyśleć i działać, bo odszkodowanie może ulec przedawnieniu.

Zaduszki

Zaduszki to czas, kiedy odwiedzamy cmentarze oraz groby bliskich. Nawet taki czas zadumy nad przemijaniem ma swoje odzwierciedlenie w przepisach. Zaduszki zatem moją swoje odzwierciedlenie w przepisach. 

Przede wszystkim występuje takie pojęcie jak prawo do grobu. Charakter prawa do grobu jest niejednoznaczny. Prawo do grobu jest związane z prawem do pochówku. Oba te prawa zalicza się do kategorii dóbr osobistych.

Przepisy dotyczące cmentarzy zostały zawarte w ustawie  z 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych. Ustawa wyróżnia groby:

  • ziemne.
  • murowane.
  • rodzinne.
  • katakumby.
  • kolumbaria.

Natomiast sam grób (na przykład murowany) trwale związany z gruntem, nie stanowi przedmiotu odrębnej własności od nieruchomości.

Prawo do pochowania zwłok osoby zmarłej w określonym miejscu mogą realizować osoby bliskie. Przy czym wola zmarłego powinna być decydująca. Jeżeli zmarły nie wyraził woli dotyczącej miejsca pochowania, to osoby uprawnione powinny podjąć zgodną decyzję.

O miejscu grobu decyduje ten bliski, który działa najbardziej w zgodzie z wolą zmarłego (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 19.11.2020 r., sygn. akt II CSK 30/19).

Prawo do grobu obejmuje szereg uprawnień przysługujących osobom, dla których kult pamięci osoby zmarłej, pochowanej w grobie, jest ich własnym dobrem osobistym. Niemniej jednak uprawnienia te mogą przysługiwać więcej niż jednej osobie. W razie rozbieżności stanowisk osoby te mogę zwrócić się do sądu o rozstrzygnięcie. Rozstrzygnięcie tej kolizji jest uzależnione od okoliczności danej sprawy. Ma na to wpływ przede przede wszystkim charakter więzi osób uprawnionych z osobą zmarłą.

Co więcej za życia można można domagać się ustalenia, czy dana żyjąca osoba ma prawo do wyboru miejsca własnego pochowania przed prawami innej osoby.

Nie można zapominać, że grób jako miejsce spoczynku zmarłego pozostaje też pod ochroną prawa karnego.

Zmiana czasu na zimowy

Zmiana czasu na zimowy nastąpi w najbliższą z soboty na niedzielę. Wtedy zmieniamy wskazania zegarów z godziny 3 na godzinę 2. Termin zmiany czasu wynika z treści Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów.  Rozporządzenie to wydano na podstawie przepisów ustawy o czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Ustawa ta wprowadziła pojęcie czasu urzędowego oraz możliwość jego cyklicznej zmiany.

Dodać należy, że na terenie państw Unii Europejskiej zmiana czasy wynika z przepisów dyrektywy w sprawie ustaleń dotyczących czasu letniego.

Zmiana czasu na zimowy ma nie tylko wpływ na działanie zegarków. Należy pamiętać, że wynagrodzenie, które należy się pracownikowi, uzależnione jest od liczby faktycznie przepracowanych godzin. Zmiana czasu ma to znaczenie, że pracownik świadczący pracę podczas tej zmiany będzie pracował na przykład 9 godzin zamiast 8. Za taką liczbę godzin powinien on otrzymać wynagrodzenie.

Upływ czasu ma też wpływ na inne zdarzenia prawne. Na przykład po upływie czasu może dojść do nabycia własności poprzez zasiedzenie. Należy w tym przypadku posiadać rzecz przez odpowiedni okres. Kolejny przykład związany jest z obliczaniem wieku człowieka. Zmienia się  on z rozpoczęciem dnia wyznaczonego datą urodzin. Osoba, która urodziła się na przykład 5 marca kończy kolejny rok życia o północy z 4 na 5 marca.

Stosownie do dyspozycji art. 112 zdanie drugie kc przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa nie z końcem ostatniego dnia, lecz z jego początkiem (postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Pracy z dnia 26.11.2013 r. w sprawie sygn. akt I UK 297/13).

Dzień Kundelka

Dzień Kundelka przypada na 25 października każdego roku. Za tą niewinną rocznicą kryje się całkiem poważna ustawa. Otóż ustawa o ochronie zwierząt została podpisana 21 sierpnia 1997 r.  Zaczęła ona obowiązywać od 24 października tego samego roku. Natomiast następnego dnia obchodzony jest Dzień Ustawy o Ochronie Zwierząt.

Zgodnie z przepisami tej ustawy zwierzę, jako istota żyjąca, zdolna do odczuwania cierpienia, nie jest rzeczą. Człowiek zaś jest mu winien poszanowanie, ochronę i opiekę.

Paradoksalny jest natomiast przepis, który stanowi, że w sprawach nieuregulowanych do zwierząt stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące rzeczy.

Oznacza to, że zwierzę raz nie jest rzeczą, a raz nią jest.

Jakkolwiek zwierzęta nadal pozostają w sferze stosunków prawnych jedynie przedmiotami prawa, są to jednak przedmioty szczególne, korzystające z ochrony prawnej wynikającej z obowiązków człowieka wobec zwierząt w zakresie poszanowania, ochrony i godnego traktowania (wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 20 października 2011 r. w sprawie sygn. akt III KK 159/11).

Każde zwierzę wymaga humanitarnego traktowania. Zabrania się znęcania nad zwierzętami. Za znęcanie uważane jest na przykład porzucanie zwierzęcia. Właściciel nie może porzucać psa.

Za naruszenie przepisów dotyczących ochrony praw zwierząt można ponosić odpowiedzialność karną. Natomiast prawa pokrzywdzonego może wykonywać organizacja społeczna, której statutowym celem działania jest ochrona zwierząt.

Na szczęście Dzień Kundelka można świętować bez żadnej ustawy, czy też pozwolenia. Co więcej można go celebrować każdego dnia.

Orzeczenia sądowe – maj 2021 r.

  • Skarga na postanowienie referendarza sądowego oddalające wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, której wniesienie nie zostało poprzedzone złożeniem wniosku o sporządzenie uzasadnienia i doręczenie postanowienia z uzasadnieniem, nie podlega z tej przyczyny odrzuceniu (art. 39822 § 2 kpc). (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28.05.2021 r., III CZP 26/20).
  • 1.Prawo do życia w czystym środowisku nie jest dobrem osobistym. 2. Ochronie jako dobra osobiste (art. 23 kc w związku z art. 24 kc i art. 448 kc) podlegają zdrowie, wolność, prywatność, do naruszenia (zagrożenia) których może prowadzić naruszenie standardów jakości powietrza określonych w przepisach prawa. (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 28.05.2021 r., III CZP 27/20).
  • Do rozpoznania zażalenia wniesionego po dniu 7 listopada 2019 r. na postanowienie sądu pierwszej instancji o odrzuceniu skargi na wpis referendarza sądowego w księdze wieczystej właściwy jest – na podstawie art. 394 § 1 w zw. z art. 3941b kpc – sąd drugiej instancji. (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 14.05.2021 r., III CZP 1/21).
  • 1. Niedozwolone postanowienie umowne (art. 3851 § 1 kc) jest od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta, który może udzielić następczo świadomej i wolnej zgody na to postanowienie i w ten sposób przywrócić mu skuteczność z mocą wsteczną. 2. Jeżeli bez bezskutecznego postanowienia umowa kredytu nie może wiązać, konsumentowi i kredytodawcy przysługują odrębne roszczenia o zwrot świadczeń pieniężnych spełnionych w wykonaniu tej umowy (art. 410 § 1 w związku z art. 405 kc). Kredytodawca może żądać zwrotu świadczenia od chwili, w której umowa kredytu stała się trwale bezskuteczna. 3. Nadaje uchwale moc zasady prawnej. (Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 07.05.2021 r., III CZP 6/21).