Ujemne oprocentowanie lokaty

Ujemne oprocentowanie lokaty według wypowiedzi Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nie jest dopuszczalne. Niemniej jednak sektor bankowy rozważa wprowadzenie ujemnego oprocentowania depozytów gromadzonych na kontach klientów indywidualnych. Może to prowadzić do sporów z bankami.

Najczęściej umowa o lokatę bankową zobowiązuje klienta do:

dokonania wpłaty w banku oznaczonej sumy pieniężnej.
utrzymywania lokaty przez czas oznaczony w umowie.

Natomiast bank jest zobowiązany do:

przyjęcia określonej kwoty pieniężnej na czas oznaczony.
umieszczenia kwoty lokaty na odpowiednim rachunku i prowadzeniu takiego rachunku.
zwrotu lokującemu takiej samej sumy pieniężnej.
zapłaty lokującemu odsetek zgodnie z treścią umowy.

Celem lokaty jest uzyskanie odsetek, a stopa procentowa może być stała lub zmienna. Oznacza to, że umowa o lokatę terminową jest zawsze umową odpłatną.

Występują też klauzule kapitalizacji odsetek, które polegają na tym, że bank oblicza odsetki w okresach krótszych niż okresy umowne (np. miesięcznych, kwartalnych). Są one dopisywane do sumy lokaty. Jest to dodatkowy dochód dla lokującego.

Szczegółowa regulacja umowy o lokatę terminową zawarta jest w regulaminie i wzorcach umownych stosowanych przez bank.

Ujemne oprocentowanie lokaty byłoby zatem zaprzeczeniem właściwości tego rodzaju umowy. Prowadzi to bowiem do sytuacji, gdy klient banku nie uzyskuje pełnego zwrotu wpłaconej sumy pieniężnej. Do takiej sytuacji może dojść, gdy lokujący wypowie umowę przed terminem. Bank nie może też zmienić wysokości oprocentowania lokaty w trakcie trwania umowy bez poinformowania o tym klienta, który ma możliwość odstąpienia od takiej umowy bez żadnych negatywnych dla siebie konsekwencji.

Hipoteka

Hipoteka służy zabezpieczeniu wierzytelności, która wynika z określonego stosunku prawnego. Wierzytelność ta musi być oznaczona.

Hipoteka jest ograniczonym prawem rzeczowym, które można ustanowić na nieruchomościach, a także prawach wymienionych w ustawie. Wierzycielowi hipotecznemu przy zaspokojeniu z nieruchomości przysługuje pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Wierzyciel może uzyskać zaspokojenie z tej nieruchomości bez względu na to, czyją własnością jest nieruchomość.

Hipoteka ma na celu zabezpieczenie wierzytelności pieniężnej i tylko tak może zostać wyrażona. Może obejmować wyłącznie całą nieruchomość. Nie wyklucza to ustanowienia hipoteki na ułamkowej części nieruchomości. Nie ma możliwości zastrzeżenia przez właściciela nieruchomości (względem wierzyciela hipotecznego), że nie dojdzie do zbycia nieruchomości przed wygaśnięciem hipoteki. W razie przedawnienia wierzytelności, która jest zabezpieczona hipoteką, wierzyciel hipoteczny może uzyskać zaspokojenie z obciążonej nieruchomości.

Nieruchomość można obciążyć w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności z tym skutkiem, że przy zaspokojeniu z nieruchomości służy uprawnionemu pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi każdoczesnego właściciela. Hipoteka w swej istocie służy zabezpieczeniu realizacji wierzytelności, a nie dochodzeniu wierzytelności. Jeżeli zobowiązany nie wykonuje należnego świadczenia pieniężnego, wierzyciel mający hipotekę musi uzyskać tytuł wykonawczy i wszcząć postępowanie egzekucyjne wyrok (Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 07.04.1994 r., sygn. akt I ACr 77/94).

Do powstania hipoteki konieczny jest wpis do księgi wieczystej. W celu przyspieszenia wpisu można złożyć prośbę o przyspieszenie jego dokonania.

Odszkodowanie dla pasażera kolei

Odszkodowanie dla pasażera kolei jest związane z opóźnieniem, utratą połączenia lub też odwołaniem pociągu.

W przypadku, gdy opóźnienie przyjazdu do miejsca przeznaczenia przekracza 60 minut, pasażer jest uprawniony do:

pełnego zwrotu kosztu biletu; albo
w razie konieczności do bezpłatnego przejazdu do miejsca rozpoczęcia podróży w najbliższym możliwym terminie; albo
zmiany trasy podróży lub jej kontynuacji, przy porównywalnych warunkach przewozu, do miejsca docelowego w najbliższym dostępnym terminie; albo
kontynuacji lub zmiany trasy podróży, przy porównywalnych warunkach przewozu, do miejsca docelowego w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera.

Jeśli pasażer nie otrzymał zwrotu kosztu biletu (na zasadach przedstawionych powyżej), to możliwe jest uzyskanie odszkodowania.

Minimalna kwota odszkodowania dla pasażera kolei wynosi:

25 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego od 60 do 119 minut;
50 % ceny biletu w przypadku opóźnienia wynoszącego 120 minut lub więcej.

Odszkodowanie za opóźnienie oblicza się w stosunku do ceny, jaką pasażer faktycznie zapłacił za opóźnioną podróż. W razie podróży w obie strony, odszkodowanie dla pasażera kolei obliczane jest na podstawie połowy ceny zapłaconej za bilet.

Wypłata odszkodowania powinna nastąpić w ciągu miesiąca od złożenia wniosku przez pasażera. Na wniosek pasażera odszkodowanie jest wypłacane w formie pieniężnej. Przewoźnik nie może zmniejszyć zwrotu ceny biletu o finansowe koszty transakcji.

Należy pamiętać, że to pasażer ma wykazać zasadność przysługujących mu uprawnień. Można to potwierdzić, przedkładając odpowiednie poświadczenie od kasjera lub konduktora o opóźnieniu pociągu. Pierwszym pismem w tej sprawie powinna być reklamacja złożona do przewoźnika.

Przewoźnik nie może bronić się tym, że nie ponosi on odpowiedzialności za opóźnienie ze względu na działanie siły wyższej. Nadzorem nad działalnością przewoźników kolejowych zajmuje się Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Do tej instytucji można kierować skargi na przewoźników. Poza tym pasażer może domagać się odszkodowania na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego oraz prawa przewozowego.

Zachowek

Zachowek to według definicji słownikowej część spadku, jaką osoby najbliższe spadkodawcy muszą otrzymać niezależnie od woli zmarłego.

Instytucja zachowku ma służyć ochronie interesów osób najbliższych spadkodawcy przed skutkami dokonanych przez niego rozporządzeń, które zawarł w testamencie, ale także darowizn poczynionych za jego życia.

Z orzecznictwa sądowego wynika, że zachowek realizuje kluczowe ze społecznego i prawnego punktu widzenia funkcje: funkcję alimentacyjną, stwarzając ekonomiczne podstawy egzystencji dla najbliższych członków rodziny, związaną z nią funkcję zabezpieczającą, funkcję ochronną dla rodziny pojmowanej jako wspólnota, funkcję dystrybucyjną oraz funkcję solidarnościową.

Prawo do zachowku jest wierzytelnością. Jest to wierzytelność pieniężna, dziedziczna i zbywalna. Roszczenie o zachowek zaliczane jest do długów spadkowych.

Co do zasady, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku w postaci darowizny, czy też samego powołania do dziedziczenia, czy też nie jest zapisobiorcą, to zachowek staje się roszczeniem o zapłatę.

Do kręgu osób uprawnionych do zachowku należą:

zstępni.
małżonek spadkodawcy.
rodzice spadkodawcy.

Roszczenie o zapłatę zachowku przysługuje osobie, która:

należy do kręgu osób uprawnionych do zachowku.
dziedziczyłaby z ustawy w danym przypadku.
nie została wydziedziczona.
nie otrzymała w inny sposób przysporzenia, które wypełnia roszczenie o zachowek.

Uprawnienie do zachowku nie przysługuje spadkobiercy:

uznanemu za niegodnego.
małżonkowi wyłączonemu od dziedziczenia.
małżonkowi, w stosunku do którego orzeczono separację.
spadkobiercy, który zrzekł się dziedziczenia, albo który odrzucił spadek, a także spadkobiercy wydziedziczonemu.

O wysokości zachowku decydują dwa najważniejsze czynniki:

kwalifikacje osobiste uprawnionego, a więc ego małoletniość lub trwała niezdolność do pracy.
wartość udziału spadkowego, który przypadałby mu przy dziedziczeniu ustawowym.

Sprawy o zapłatę zachowku należą do spraw spadkowych. W rejestrze spadkowym można sprawdzić, czy w danej sprawie wydano postanowienie o stwierdzeniu nabyciu spadku, czy też notarialne poświadczenie dziedziczenia.

Spis inwentarza

Spis inwentarza kojarzy się bardziej z ewidencją zwierząt hodowlanych niż ze sprawami spadkowymi. Niemniej jednak jest to instytucja prawa spadkowego.

Jedną z metod zabezpieczenia majątku spadkowego jest przeprowadzenie spisu inwentarza. Polega to na ustaleniu oraz wymienieniu całego majątku spadkowego, ale także długów spadkowych. Należy przy tym określić wartości każdego z przedmiotów wchodzących w skład spadku, a także obliczyć wartość czystego spadku. Wszystko to ma związek z zabezpieczeniem spadku.

Poza tym omawiany spis wyznacza zakres odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe. Ma to także znaczenie w postępowaniu o dział spadku. Można więc stwierdzić, że celem spisu jest ustalenie majątku spadkodawcy dla wyznaczenia kwotowych granic odpowiedzialności za długi spadkowe. Wpływa to na sytuację spadkobierców przyjmujących spadek z dobrodziejstwem inwentarza oraz w przypadku ujawnienia zapisu windykacyjnego.

Osobowy uprawnione do wystąpienia z wnioskiem o spis inwentarza to na przykład:

spadkobierca
uprawniony do zachowku
zapisobiorca
wykonawca testamentu

Katalog ten jest więc szerszy niż katalog uprawnionych do sporządzenia wykazu inwentarza. Wniosek można złożyć do sądu albo komornika.

Od postanowienia w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza, wydanego na podstawie art. 644 w związku z art. 637 § 2 kpc, przysługuje apelacja.

Uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 23.08.2006 r., III CZP 52/06

Należy dodać, że tak sporządzony spis ma charakter dokumentu urzędowego. W danej sprawie spadkowej można sporządzić tylko jeden spis.

Odszkodowanie

W razie wyrządzenia szkody, która dotyczy osoby, poszkodowanemu należy się odpowiednie odszkodowanie.

Co do zasady wyróżniamy dwa rodzaje szkód na osobie:

szkodę majątkową.
krzywdę niemajątkową.

Poszkodowany jest osobą uprawnioną do uzyskania odpowiedniej kompensaty w przypadku doznania, którejkolwiek z wymienionych rodzajów szkód.

Za uszkodzenie ciała uznaje się wszelkie rodzaje naruszenie integralności cielesnej, które pozostawia ślady wewnętrzne oraz zewnętrzne.

Natomiast rozstrój zdrowia to inaczej wszelkie inne zakłócenia funkcjonowania organizmu, a więc wszelkie nerwice czy też choroby psychiczne.

Po pewnym czasie leczenia w warunkach szpitalnych pojawia się często konieczność dalszego leczenia w warunkach domowych. Wtedy to osoby najbliższe dla poszkodowanego podejmują nad nim dalszą opiekę.

Z orzecznictwa sądowego wynika, że nie jest istotne, czy opieka wykonywana jest przez osobę najbliższą, czy też trudniącą się tym zawodowo.

Fakt ponoszenia ciężaru opieki nad poszkodowanym w czasie leczenia przez członków najbliższej rodziny nie zwalnia sprawcy szkody od zwrotu kwot obejmujących te świadczenia. Inaczej mówiąc, ma to istotny wpływ na odszkodowanie.

W celu ustalenia kosztów opieki sprawowanej nad poszkodowanym powinno przyjmować się koszty wynagrodzenia osoby mającej odpowiednie kwalifikacje do wykonywania tych czynności.

Pojawiają się też orzeczenia, gdzie twierdzi się, że przy opiece sprawowanej przez członków rodziny bardziej adekwatne jest stosowanie stawek właściwych dla zlecenia usług pomocy domowej. Doświadczenie życiowe ma wskazywać, że usługi zawierane w zakresie usług opiekuńczych oraz bytowych są opłacane na poziomie nieco wyższym niż minimalny.

Poszkodowany, który doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, może domagać się odszkodowania z tytułu kosztów opieki sprawowanej nad nim nieodpłatnie przez osoby bliskie. Taka teza wynika z uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego w sprawie sygn. akt III CZP 31/19 z dnia 22 lipca 2020 r.

Nie sposób pominąć mediacji jako alternatywnego sposobu uzyskania odszkodowania. W każdej sprawie dotyczącej tego rodzaju roszczeń możliwe jest przeprowadzenie postępowania mediacyjnego. Dopuszczalna jest mediacja sądowa oraz umowna.

Dział spadku w mediacji

Dział spadku w mediacji to możliwość polubownego podzielenia majątku po zmarłym. Trzeba pamiętać, że rozwiązywanie konfliktów związanych z dziedziczeniem może być wyjątkowo trudne, zwłaszcza gdy po śmierci bliskiej osoby trzeba podzielić jej majątek. Mediacja stanowi zatem efektywną oraz ciekawą możliwość rozwiązania takiego sporu. Co więcej, nie ma konieczności prowadzenia klasycznej sprawy przed sądem. Dopuszczalne jest zawarcie ugody nawet bez wszczynania postępowania sądowego.

Jakie są zalety działu spadku w mediacji? Przede wszystkim sprawa prowadzona jest przez bezstronnego oraz neutralnego mediatora. Postępowanie nie jest jawne. Bardzo ważne dla stron jest to, że mediator zapewnia komfort wypowiedzi każdej ze stron. Nie narzuca on jednego rozwiązania. Jego rolą jest wspieranie stron w generowaniu możliwych rozwiązań. Jest to zupełnie przeciwieństwo sądowego postępowania o dział spadku. Poza tym mediacja jest odformalizowana. To nie jest postępowanie jak przed sądem.

W jaki sposób można skorzystać z mediacji prowadzonej przez adwokata, który prowadzi kancelarię adwokacką na terenie Opola. Sprawa może dotyczyć spadku położonego w każdej części kraju.

Jeśli już pojawia się myśl o mediacji w sprawie o dział spadku, to znaczy, że jest duża szansa na takie rozwiązanie sprawy.

W tego typu sprawach współpracę z klientem zaczynamy od porady prawnej. Następnie trzeba przygotować umowę o prowadzenie mediacji oraz umówić właściwe spotkanie mediacyjne. Sama mediacja jest prowadzona z udziałem wszystkich zainteresowanych stron. Zapewniam, że nikogo nie pomijam, a każdy ma prawo do wypowiedzenia się na temat sprawy. Jedno spotkanie mediacyjne trwa zazwyczaj od dwóch do trzech godzin. Na zakończenie mediacji przygotowywana jest ugoda, która po jej zatwierdzeniu ma taką samą moc jak orzeczenie sądowe.

Jest jeszcze jedna możliwość przeprowadzenia działu spadku w mediacji. Jeśli jest już prowadzona taka sprawa przed sądem, to strony mogą zaproponować mediację oraz wybrać osobę mediatora. Wtedy sądowi można przekazać takie dane:

– mediator Roman Gładysz, ul. W. Reymonta 14/3, 45-066 Opole

– tel. 796301353, mediacje@adwokatgladysz.pl

Dział spadku w mediacji to skuteczna alternatywa dla sporów sądowych.

Przyspieszenie wpisu do księgi wieczystej

Dla osoby, która nabyła nieruchomość oraz zaciągnęła kredyt w tym celu, bardzo ważne jest sprawne uzyskanie wpisu prawa własności oraz ujawnienie hipoteki w księdze wieczystej. Z dostępnych publikacji wynika, że czas rozpoznania wpisu do księgi wieczystej może wahać się od 3 do 8 miesięcy.

Za chwilę złożenia wniosku o wpis w postępowaniu wieczystoksięgowym uznawana jest chwila wpływu wniosku do sądu prowadzącego księgi wieczyste.

Przy czym w odniesieniu do wniosków składanych przez notariuszy (komorników, naczelników urzędów skarbowych) za pośrednictwem systemu teleinformatycznego za chwilę wpływu wniosku o wpis uważa się godzinę, minutę i sekundę umieszczenia wniosku w systemie.

Wpis w księdze wieczystej ma moc wsteczną od chwili złożenia wniosku o dokonanie wpisu. Co do pierwszeństwa ograniczonych praw rzeczowych (hipoteki) wpisanych do księgi wieczystej rozstrzyga chwila, od której liczy się skutki dokonanego wpisu. Prawa wpisane na podstawie wniosków złożonych równocześnie mają równe pierwszeństwo.

Przyspieszyć załatwienie sprawy można składając pismo z prośbą o szybsze rozpoznanie wniosku. Na pewno przydatne byłoby umotywowanie takiej prośby. Ostatecznie można złożyć skargę na przewlekłość postępowania. Skarga powinna zawierać wniosek o stwierdzenie przewlekłości oraz o zapłatę od Skarbu Państwa odpowiedniej sumy pieniężnej w wysokości od 2.000 zł do 20.000 zł. Z orzecznictwa sądowego wynika, że tego typu skargi są uwzględniane.

Przedawnienie

Sąd Rejonowy w Opolu podzielił moją argumentację i uwzględnił w całości powództwo. W długotrwałym procesie jedną z kwestii spornych był przedawnienie. Oponowałem zasadności zarzutu przedawnienia, wskazując na to, że pozwany zrzekł się tego zarzutu.

Zrzeczenie się zarzutu przedawnienia stanowi jednostronną czynności, której dokonanie nie wymaga zachowania formy szczególnej. Zrzeczenia się można dokonać przed wszczęciem procesu, jak i w trakcie postępowania sądowego.

Możliwe jest zrzeczenie się zarzutu przedawnienia w sposób dorozumiany, jeśli zamiar owego zrzeczenia się będzie wynikał w sposób niewątpliwy z towarzyszących takiemu oświadczeniu okoliczności. Okoliczności takie to na przykład: pertraktacje dłużnika z wierzycielem na temat rozłożenia długu na raty, zawarcie umowy nowacyjnej, zawarcie ugody sądowej lub pozasądowej.

Orzeczenia sądowe z sierpnia 2020 r.

Z przepisu art. 4 pkt 7 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym ustanawiającego legalną definicję przewozu regularnego wynika, że w rozumieniu ustawy o transporcie drogowym jest nim publiczny przewóz osób i ich bagażu w określonych odstępach czasu i określonymi trasami, na zasadach określonych w ustawie i w ustawie z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe. Jeżeli, w rozumieniu wskazanej regulacji „przewozem regularnym jest publiczny przewóz osób i ich bagażu w określonych odstępach czasu i określonymi trasami (…)”, to w pełni zasadne jest podkreślenie znaczenia tej jego cechy, którą jest cykliczność (stałe: trasa, przystanki, godziny odjazdu i przyjazdu) oraz dostępność dla każdego potencjalnego klienta, który dowiedział się o przewozie z ogłoszenia o powszechnym charakterze, co w tym też kontekście oznacza również, że nie ma żadnego znaczenia to, ilu dokładnie pasażerów znajdowało się w zatrzymanym do kontroli pojeździe (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13-08-2020 r., II GSK 93/18).
Sąd jest uprawniony – na podstawie art. 159 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 2460 ze zm.) – do zażądania od podmiotu związanego tajemnicą telekomunikacyjną informacji pozwalających zweryfikować twierdzenie powoda, że czynu naruszającego dobra osobiste dopuścił się pozwany w sprawie (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 06-08-2020 r., III CZP 78/19).
Zgłoszenie ubezpieczycielowi zdarzenia objętego ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej przerywało w stosunku do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego – na podstawie art. 819 § 4 KC w związku z art. 51 ust. 4 pkt 1 i art. 4 pkt 1 oraz art. 56 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz. U. z 1996 r. Nr 11, poz. 62 ze zm.) – bieg terminu przedawnienia roszczeń niezgłoszonych w postępowaniu prowadzonym przed ubezpieczycielem sprawcy, lecz wypływających ze zdarzenia wyrządzającego szkodę (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 06-08-2020 r., III CZP 76/19).
Skarga wierzyciela hipotecznego na niedokonanie z urzędu wpisu hipoteki do księgi wieczystej podlega odrzuceniu także wtedy, gdy do założenia tej księgi doszło na skutek wniosku o bezobciążeniowe odłączenie części nieruchomości sprzedanej w postępowaniu upadłościowym (art. 76 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece, jedn. tekst: Dz.U. z 2019 r., poz. 2204 w zw. z art. 313 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. Prawo upadłościowe, t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 1228) (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 06-08-2020 r., III CZP 77/19).