Niegodność dziedziczenia to instytucja prawa spadkowego, która stanowi reakcję na niezgodne z porządkiem prawnym zachowania osób otrzymujących ze spadku korzyści. Inaczej mówiąc, przepisy pozwalają na to, aby sąd wyłączył niegodnego spadkobiercę od dziedziczenia.
W ostatnim czasie doszło do ważnych zmian, jeśli chodzi o instytucję niegodności dziedziczenia. Z dniem 15 listopada 2023 r. wprowadzono dwie nowe przesłanki, które umożliwiają stwierdzenie niegodności dziedziczenia. Są to:
- uporczywe uchylanie się od wykonywania wobec spadkodawcy obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową.
- uporczywe uchylanie się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą, w szczególności wynikającego z władzy rodzicielskiej, opieki, sprawowania funkcji rodzica zastępczego, małżeńskiego obowiązku wzajemnej pomocy albo obowiązku wzajemnego szacunku i wspierania się rodzica i dziecka.
Za uporczywe uważa się działanie o charakterze długotrwałym, powtarzalnym, nacechowanym złą wolą i nieustępliwością. Pojęcie to służy podkreśleniu intensywności wymienionych nagannych zachowań.
Pierwsza przesłanka pozwala na uznanie za niegodną dziedziczenia osobę, która za życia spadkodawcy nie łożyła na niego alimentów. Jest to przecież obowiązek rodzinny o podstawowym charakterze.
Druga przesłana polega na uchylaniu się od wykonywania obowiązku pieczy nad spadkodawcą.
Należy dodać, że to zawsze sąd orzeka o niegodności dziedziczenia. Oznacza to, że spadkobierca uznany za niegodnego zostaje wyłączony od dziedziczenia tak, jakby nie istniał w chwili śmierci spadkodawcy. Poza tym traci on uprawnienie do uzyskania zachowku. Dodać trzeba, że trzeba rozróżniać niegodność dziedziczenia od wydziedziczenia.
Niegodność dziedziczenia: adwokat doradza
Przede wszystkim to sąd po przeprowadzeniu postępowania decyduje o niegodności dziedziczenia. Oznacza to konieczność złożenia odpowiedniego pozwu. Do pozwu należy dołączyć właściwe wnioski dowodowe. Bez tego nie ma szans na powodzenie sprawy sądowej.
W tego typu sprawach najlepszym rozwiązaniem jest umówienie się z doświadczonym adwokatem na poradę prawną. Podczas spotkania w kancelarii adwokackiej w Opolu można omówić wszystkie aspekty sprawy. Bardzo ważne jest przecież dobranie optymalnych rozwiązań prawnych, które pozwolą na skuteczne uznanie niegodności dziedziczenia.