Dozór elektroniczny polega na kontroli zachowania się skazanego przy użyciu środków technicznych. Natomiast system dozoru elektronicznego (w skrócie SDE) jest to ogół metod postępowania oraz środków technicznych, które służą do stosowania tego rodzaju dozoru.
Generalnie w systemie dozoru elektronicznego można kontrolować:
- przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia, ale też godzinach we wskazanym miejscu.
- bieżące miejsce pobytu skazanego.
- zachowanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od wskazanej osoby.
W systemie dozoru elektronicznego wykonuje się także karę pozbawienia wolności. Przede wszystkim w sprawach związanych z udzielaniem zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego orzeka właściwy sąd penitencjarny. Sądem tym może być Sąd Okręgowy w Opolu.
Do udzielenia zezwolenia na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego konieczne jest, aby:
- wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze nieprzekraczającym jednego roku i 6 miesięcy.
- kara nie została orzeczona w warunkach multirecydywy.
- było to wystarczające do osiągnięcia celów kary.
- skazany posiadał miejsce stałego pobytu.
- osoby zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły zgodę.
- były spełnione warunki techniczne.
Można udzielić zezwolenia, nim skazany nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym. Natomiast w razie rozpoczęcia odbywania kary w jednostce penitencjarnej można udzielić zezwolenia na odbycie pozostałej części kary w systemie dozoru elektronicznego.
Dozór elektroniczny prowadzi do tego, aby skazany wykonywał karę w miejscu zamieszkania. Ma to na celu umożliwienie świadczenia pracy przez skazanego. W tego rodzaju sprawach skazanego może reprezentować obrońca, którym jest adwokat.
Istotą dozoru elektronicznego jest przestrzeganie harmonogramu ustalonego przez sąd w porozumieniu ze skazanym. Samowolne odbieganie od tego ustalenia pozbawia sens dalsze wykonywanie kary w ten sposób. Dozór elektroniczny można uchylić, a reszta kary będzie odbywana w izolacji w warunkach zakładu karnego.