Stwierdzenie nabycia spadku to postępowanie, w którym sąd na wniosek osoby mającej w tym interes ustala:
- spadkodawcę.
- wszystkich dziedziczących spadkobierców.
- wysokość udziałów przypadających w spadku na rzecz spadkobierców.
Ponadto wskazuje się też przedmiot zapisu windykacyjnego, a także zapisobiorcę.
W postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku nie wymienia się ani zapisobiorców zwykłych, ani też osób uprawnionych do otrzymania zachowku. Nadto nie jest konieczne umieszczanie w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku wzmianki o sposobie przyjęcia spadku, a więc czy następuje to wprost, czy też z dobrodziejstwem inwentarza.
Celem tego postępowania jest bowiem jedynie ustalenie kręgu spadkobierców po określonym spadkodawcy oraz wielkości przypadających im udziałów (postanowienie Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 19 kwietnia 2002 r., sygn. akt III CKN 543/01).
Stwierdzenie nabycia spadku toczy się przed sądem w postępowaniu nieprocesowym. Sądem tym może być Sąd Rejonowy w Opolu.
Pomimo tego, że w istocie rzeczy spadkobierca nabywa spadek już w chwili śmierci spadkodawcy, to w kilku sytuacjach konieczne jest uzyskanie sądowego stwierdzenia nabycia spadku. Postanowienie takie może być wymagane przez organy administracji publicznej, które nie mają kompetencji do samodzielnego ustalenia kręgu spadkobierców.
Z przepisów wynika domniemanie, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, jest spadkobiercą. Dotyczy to także wielkości udziału w spadku. Jeśli spadkobierca, dochodzi swoich roszczeń, które wynikają z dziedziczenia, to wykazuje on swoje uprawnienie na podstawie stwierdzenia nabycia spadku.