Wyjawienie majątku polega na czynności przed sądem, w której dłużnik składa oświadczenie o składnikach swojego majątku. Oświadczenie to składa dłużnik wraz z przyrzeczeniem pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Wniosek w takiej sprawie wierzyciel może złożyć:
- przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego.
- w trakcie toczącego się postępowania egzekucyjnego.
- po przeprowadzeniu bezskutecznej egzekucji.
W celu złożenia wniosku o wyjawienie majątku przed wszczęciem egzekucji wierzyciel powinien:
- uprawdopodobnić, że nie uzyska zaspokojenia w pełni swojej należności ze znanego mu majątku.
- udowodnić, że pomimo wezwania dłużnika do zapłaty listem poleconym za potwierdzeniem odbioru, dłużnik nie spełnił świadczenia stwierdzonego tytułem wykonawczym.
W przypadku składania wniosku w trakcie postępowania egzekucyjnego wystarczy wykazać, że zajęty majątek dłużnika nie rokuje zaspokojenia.
Natomiast po bezskutecznej egzekucji wniosek należy uzasadnić tym, że egzekucja okazała się bezskuteczna.
Sprawy tego rodzaju prowadzone są przed sąd rejonowy. Do wniosku należy dołączyć odpowiednie dokumenty.
Niedołączenie przez wierzyciela tytułu wykonawczego do wniosku o wyjawienie majątku stanowi brak formalny w rozumieniu art. 130 § 1 kpc (uchwała Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 12.12.2001 r. w sprawie sygn. akt III CZP 70/01).
W windykacji ważna jest skuteczność działań. W tego typu sprawach sąd może nałożyć na dłużnika grzywnę, nakazać jego przymusowe doprowadzenie, ale nawet zastosować areszt. Po upływie roku można składać ponowy wniosek o wyjawienie majątku.